Bij het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) zonder adviseur ga je zelf de verzekeringsdekking samenstellen. Hierbij moet je diverse keuzes maken. De opties verschillen per verzekeraar.
In dit artikel vertellen wij je in 8 stappen waar je op moet letten wanneer je zelf een AOV wilt afsluiten.
Stap 1: Welk bedrag ga je verzekeren?
In dit artikel lees je hoe je het benodigde netto bedrag kunt bepalen. Een AOV-uitkering is echter bruto, dus je zult een hoger bedrag moeten verzekeren. Op de uitkering worden namelijk loonbelasting en inkomensafhankelijke ZVW-bijdrage ingehouden. Via de website berekenhet.nl kun je uitrekenen hoe hoog jouw jaarlijkse of maandelijkse bruto uitkering moet zijn om het gewenste netto bedrag te ontvangen. Deze website rekent van bruto naar netto. Door een aantal bedragen te proberen kom je vanzelf op het goede bruto bedrag. Let op dat je kiest voor het juiste jaartal en soort inkomen: AOV-uitkering.
Bij de meeste verzekeraars geef je een bruto jaarbedrag op, bij TAF verzeker je een maandelijks bedrag. Dit mag bovendien niet hoger zijn dan je aantoonbare vaste lasten, vermeerderd met € 750 per maand voor je boodschappen en dergelijke. Lees ook stap 7!
💡 Vanwege inflatie en wijzigingen in belastingtarieven is het verstandig periodiek te checken of je verzekerde bedrag nog klopt met wat je nodig hebt.
Stap 2: Welke wachttijd kies je?
De wachttijd wordt ook eigenrisicotermijn of eigenrisicoperiode genoemd.
Bereken hoe groot jouw financiële buffer is en welk deel je bij arbeidsongeschiktheid wenst te gebruiken. Dat kan niet 100% van je reserves zijn, want je hebt ook geld nodig voor (onverwachte) reparaties en tegenvallers. Geld dat je opzij hebt gezet voor de studie van je kinderen of je pensioen zou je eigenlijk ook niet mee moeten tellen. Tel alleen bedragen mee die echt liquide zijn, dus geen spaardeposito’s met boeteclausules. Bij veel banken kun je digitale spaarpotjes aanmaken, dus zet het geld ook echt apart voor dit doel.
Stel: je hebt € 10.000 beschikbaar voor een periode van arbeidsongeschiktheid en je geeft € 2.500 per maand uit. Dan kun je 4 maanden zelf opvangen, maar een dergelijke wachttijd bestaat niet dus je kiest voor 3 maanden. Rond altijd naar beneden af! Zeker als je rekening houdt met het moment waarop het eerste bedrag wordt uitgekeerd, zoals je hier kunt lezen.
💡 Kies je voor een wachttijd van 2 jaar omdat je bij een schenkkring bent aangesloten? Controleer dan in de voorwaarden of je bij iedere arbeidsongeschiktheid opnieuw recht hebt op 24 maandelijkse schenkingen.
💡 Het is niet zeker of een verzekering met een wachttijd van 2 jaar onder het overgangsrecht van de BAZ (Verplichte AOV) zal vallen (lees meer).
💡 De meeste verzekeraars brengen de wachttijd ook in mindering op de zwangerschaps-/bevallingsuitkering. Hierover schrijf ik binnenkort een aparte blog.
Stap 3: Welke eindleeftijd kies je?
Tot welke leeftijd wens je bij blijvende arbeidsongeschiktheid een uitkering te ontvangen? Sluit je een AOV af zonder advies, dan krijg je vaak maar één optie te zien: 67 jaar of 68 jaar. Bij Movir kun je uit een paar eindleeftijden kiezen. Een eindleeftijd die lager is dan jouw AOW-leeftijd betekent dat je de laatste jaren voor je pensioendatum geen inkomsten hebt. Misschien heb je tegen die tijd erfenissen ontvangen of en hypotheekvrij huis, maar dat weet je niet zeker.
💡 Voor een aantal fysiek zware beroepen hanteren verzekeraars een lagere maximale eindleeftijd, bijvoorbeeld 55 of 60 jaar. Misschien is er bij een andere verzekeraar meer mogelijk…
Stap 4: Welke uitkeringsduur kies je?
Bij a.s.r. en TAF kun je een beperkte uitkeringsduur afspreken, bijvoorbeeld 5 jaar. Dat betekent dat je maximaal 5 jaar een uitkering ontvangt. Ook al is de eindleeftijd van jouw verzekering 67 jaar.
Herstel je weer maar raak je opnieuw arbeidsongeschikt? Dan kan dit als een nieuwe claim worden gezien of als een vervolg op je eerdere arbeidsongeschiktheidsmelding. In het laatste geval heb je niet opnieuw recht op 5 jaar uitkering. Raadpleeg hiervoor goed de voorwaarden.
💡 AOV’s met een beperkte uitkeringsduur krijgen waarschijnlijk geen eerbiedigende werking bij invoering van de BAZ.
Stap 5: Welke indexatievorm kies je?
Door indexatie maak je jouw verzekering inflatiebestendig. In deze tabel zie je het verschil tussen uitgestelde indexatie (zolang je een uitkering ontvangt) en volledige indexatie (jaarlijks, dus ook als je nog geen uitkering ontvangt). In dit voorbeeld raakt iemand in 2028 arbeidsongeschikt en is gekozen voor een index van 2%. Bij volledige indexatie ben je automatisch ieder jaar iets hoger verzekerd. Je premie stijgt evenredig mee (naast eventuele stijging door een leeftijdsafhankelijk tarief of afnemende aanvangskorting).
| Geen | Uitgesteld | Volledig | |
|---|---|---|---|
| Verzekerd bedrag in 2025 | € 40.000 | € 40.000 | € 40.000 |
| Verzekerd bedrag in 2026 | € 40.000 | € 40.000 | € 40.800 |
| Verzekerd bedrag in 2027 | € 40.000 | € 40.000 | € 41.616 |
| Verzekerd bedrag in 2028 | € 40.000 | € 40.000 | € 42.448 |
Op dit moment raak je langdurig arbeidsongeschikt…
| Uitkering in 2028 | € 40.000 | € 40.000 | € 42.448 |
| Uitkering in 2029 | € 40.000 | € 40.800 | € 43.297 |
| Uitkering in 2030 | € 40.000 | € 41.616 | € 44.163 |
| Uitkering in 2031 | € 40.000 | € 42.448 | € 45.046 |
Soms kun je kiezen uit een vast percentage of CBS-index. Bij de laatste vorm fluctueert de jaarlijkse aanpassing maar de verzekeraar hanteert wel een maximum percentage.
💡 Het is raadzaam om in elk geval voor een stijgende uitkering te kiezen. Het effect van inflatie is groter dan veel mensen zich realiseren. Stel dat je 30 jaar van deze uitkering moet rondkomen. Voor iets wat nu € 100 kost betaal je over 30 jaar € 181 bij een jaarlijkse prijsstijging van 2%. Bij 3% inflatie per jaar zelfs € 243. Een gelijkblijvende uitkering wordt dus ieder jaar minder waard. En als je eenmaal arbeidsongeschikt bent kun je het verzekerde bedrag niet meer aanpassen!
💡 Heb je geen zin om jaarlijks te moeten besluiten of je het verzekerde bedrag van jouw AOV moet aanpassen? Kies dan voor volledige indexatie. Geloof me: je hebt al genoeg andere zaken aan je hoofd als ondernemer…
Stap 6: Verzeker je arbeidsongeschiktheid door psychische klachten mee?
Bij TAF is het mogelijk om psychische klachten vrijwillig niet mee te verzekeren. Dit lijkt aantrekkelijk want de premie wordt daardoor lager, maar het gaat om een belangrijke oorzaak van arbeidsongeschiktheid. Volgens de Zelfstandigen Enquête Arbeid 2023 (uitgevoerd door TNO en het CBS, in samenwerking met het ministerie van SZW) ervaart 12% van de ondernemers meerdere keren per maand burn-outklachten. In sommige sectoren (bijvoorbeeld de zorg) ligt dit aandeel hoger dan elders (zoals de landbouw). Jonge ondernemers ervaren vaker stressvol werk en een verstoorde werk-privé-balans. Hoge taakeisen en weinig autonomie vergroten de kans op psychische klachten.
Kies niet te lichtvaardig voor een verzekering zonder dekking voor psychische klachten. Het kan echt iedereen overkomen, ongeacht je beroep. Bijvoorbeeld door verlies van een kind of relatieproblemen.
💡 AOV-producten met een beperkte dekking voldoen waarschijnlijk niet aan het overgangsrecht van de BAZ.
Stap 7: Wil je een bruto of netto bedrag ontvangen?
Uitgangspunt bij AOV’s is dat de premie fiscaal aftrekbaar is en de uitkering belast. Wil je vooraf exact weten hoeveel je netto krijgt, dan ligt een netto verzekering voor de hand. Dit kan bij TAF. Ook voor zelfstandigen die geen of nauwelijks inkomstenbelasting betalen kan dit aantrekkelijk zijn. Zij profiteren immers niet van de fiscale aftrek van de premie. Over de uitkering zijn ze echter waarschijnlijk wel belasting verschuldigd omdat bij arbeidsongeschiktheid de fiscale ondernemersvoordelen vervallen.
Kies je voor een netto verzekering, dan kun je volstaan met een lager verzekerd maandbedrag. De premie wordt daardoor lager maar omdat je deze niet mag aftrekken kost het je uiteindelijk netto ongeveer evenveel.
💡 Voor netto AOV’s komt waarschijnlijk geen overgangsrecht voor de BAZ.
💡 Zorg ervoor dat je nooit (een deel van) de premie aftrekt bij een netto verzekering. Daarmee maak je er een bruto verzekering van. Meld dit ook schriftelijk aan je boekhouder of accountant.
Stap 8: Welke ingangsdatum kies je?
Ben je ondernemer maar nog niet verzekerd, dan wil je dit zo snel mogelijk regelen. Waarom zou je wachten? Werk je nog in loondienst en ga je binnenkort voor jezelf beginnen? Kies dan de 1e dag na je uitdiensttreding als ingangsdatum, ook als dit geen werkdag is! Bij het oversluiten van een lopende AOV heb je misschien te maken met een opzegtermijn. Vrijwillige verzekeringen bij het UWV zijn dagelijks opzegbaar zonder opzegtermijn. Zeg een lopende verzekering nooit op voordat de nieuwe aanvraag is geaccepteerd! Zorg dat beide polissen goed op elkaar aansluiten en raadpleeg de voorwaarden voor het uitlooprisico van de oude verzekering en het inlooprisico van de nieuwe.
💡 De gewenste ingangsdatum is niet altijd haalbaar. Met name het medische acceptatietraject kan veel tijd in beslag nemen. Indien je intussen jarig bent geweest kan de premie hoger worden.
Overige keuzes
Je moet nog een paar beslissingen nemen die doorgaans niet spannend zijn.
- Denk aan de betaaltermijn. Een enkele verzekeraar geeft korting als je per jaar betaalt.
- Af en toe kun je kiezen uit een aanvangskorting op de premie gedurende de eerste periode of een doorlopende korting. Vaak is dat een gevoelskwestie, maar als je nu al vermoedt dat je niet jarenlang blijft ondernemen is een korting in de eerste jaren aantrekkelijker.
- Soms kun je kiezen uit een eenjarig of meerjarig contract, ook weer in ruil voor een beetje korting.
💡 Goed om te weten: een AOV is altijd opzegbaar indien je weer in loondienst gaat werken! Ongeacht je contractduur.
Wat kun je niet zelf kiezen?
Een paar opties zijn alleen beschikbaar voor AOV’s die via een adviseur – dus na een adviestraject – worden aangevraagd. Of de verzekeraar biedt ze sowieso niet aan. Voor de volledigheid benoem ik ze hier kort.
- Wordt de mate van jouw arbeidsongeschiktheid vastgesteld op basis van je eigen beroepswerkzaamheden, of wordt beoordeeld of je nog in staat bent om passend werk te verrichten?
- Wil je een gelijkblijvende premie of een leeftijdsafhankelijke premie die stijgt gedurende de looptijd, tot een bepaald omslagpunt?
- Wil je een uitkering ontvangen zodra je voor minimaal 25% niet meer kunt werken? Of heb je liever een vrijwillig verhoogde uitkeringsdrempel zoals 45% of 65% arbeidsongeschiktheid? Bij een kleine mate van arbeidsongeschiktheid ontvang je in dat geval geen uitkering.
💡 Voor AOV’s met een verhoogde uitkeringsdrempel komt waarschijnlijk geen overgangsrecht voor de BAZ.
