Gezondheidsverklaring

Jaren geleden regelde ik een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor een interim-manager zonder linker onderarm en hand. In de gezondheidsverklaring – die ze mij liet zien – noemde ze dit nergens. Er werd niet specifiek naar gevraagd. Zij ervoer het niet als klacht of aandoening, ze had er nooit een arts voor geraadpleegd. Na de geboorte merkte haar verloskundige op dat ze niet compleet was en daar bleef het bij. Omdat ze vanwege het hoge verzekerde bedrag toch moest worden gekeurd heb ik het zo gelaten. Haar verzekeringsaanvraag werd overigens zonder problemen geaccepteerd.

Later besprak ik deze situatie met een medisch adviseur. De ‘afwijking’ is wel van belang bij de beoordeling van de verzekeringsaanvraag omdat ze extra kwetsbaar is bij bijvoorbeeld een aanrijding op de fiets. En een blessure aan haar rechterhand heeft veel meer impact dan bij iemand met twee handen. Ze had het dus wel ergens moeten noemen.

De meest voorkomende misverstanden

Het volledig en correct invullen van een gezondheidsverklaring is een secuur werkje. Regelmatig worden vragen onjuist beantwoord. Gelukkig gebeurt dat meestal onbewust, zonder de intentie om iets te verzwijgen. De gevolgen van het niet nakomen van de ‘precontractuele mededelingsplicht’ kunnen echter verstrekkend zijn. Daarom bespreek ik hier de meest voorkomende misverstanden.

Veel discussies gaan over wat wel of niet relevant is. Als leek kun je dat niet bepalen, dit is het specialisme van een medisch adviseur. Zaken waarvan jij denkt dat ze niet belangrijk zijn, moet je dus gewoon invullen. Als ze inderdaad niet van belang zijn, zal de medisch adviseur van de verzekeraar er ook niets mee doen. Vul je gebroken been, blindedarmontsteking, hooikoorts, liesbreuk of verwijderde goedaardige moedervlek dus gerust in! Er zijn echter ook klachten die onschuldig lijken, maar kunnen duiden op een andere (onderliggende) aandoening.

Jouw eigen arts kijkt anders naar klachten dan een medisch adviseur. (Een medisch of geneeskundig adviseur is een arts die is opgeleid voor de beoordeling van verzekeringsaanvragen en uitkeringsaanvragen.) Een voorbeeld: jouw chirurg vindt dat hij jouw gescheurde kruisband goed heeft opgelapt en dat je knie prima is hersteld. Jouw fysiotherapeut was na drie behandelingen klaar. Maar een medisch adviseur weet dat er een vergrote kans is op slijtage en klachten in de toekomst. En daarom heeft hij deze informatie nodig.

Vermeld alles in je gezondheidsverklaring

Het maakt niet uit hoe lang geleden jouw ziekte, blessure of ongeval was. Alles vanaf je geboorte moet worden gemeld. Of je een arts hebt geraadpleegd of behandeld bent is niet doorslaggevend. Dat iets niet in je medisch dossier staat is geen argument om het niet te noemen. Varianten hierop, waarover ik veelvuldig vragen kreeg maar waarop mijn antwoord steevast was dat de klacht wél onder de meldingsplicht valt: “ik heb me nooit ziekgemeld hiervoor”, “het was niet ernstig”, “het was binnen een paar dagen over”, “ik heb er daarna nooit meer last van gehad”, “ik ben maar twee keer bij de fysio geweest” of “het had niets met mijn werk te maken”. Bedenk dat de meeste ziektes en ongelukken privé ontstaan, daardoor kun je evengoed arbeidsongeschikt raken. Heb je je ooit ziekgemeld bij een werkgever vanwege een arbeidsconflict? Schrijf dat er dan gewoon bij! 

Lastiger wordt het bij klachten waarbij men geen diagnose kon stellen. Dat lijkt goed nieuws, maar bij een verzekeringsaanvraag is dat niet het geval. De medisch adviseur van de verzekeraar kan dan niet goed vaststellen wat het risico in de toekomst is. En dat vinden verzekeraars niet fijn. 

Je gesprekken met een psycholoog

Iets anders dat ondernemers vaak ingewikkeld vinden: gesprekken met een psycholoog die volgens hen eigenlijk coaching waren. In de gezondheidsverklaring wordt letterlijk gevraagd of je voor een klacht, ziekte of aandoening ooit bij een psycholoog, psychotherapeut, (…) alternatieve zorgverlener, overige arts of zorgverlener ben geweest. Je zult deze gesprekken dus moeten melden. Als het echt om coaching ging zonder dat er sprake was van een klacht – denk aan een loopbaanvraagstuk – dan zal de betreffende psycholoog dat bevestigen op verzoek van de medisch adviseur. Om discussies achteraf te voorkomen is het beter om deze gesprekken te melden. Licht je hulpvraag gerust toe.

Hoe zit het met fysiotherapie?

Voor begeleiding door een fysiotherapeut bij het trainen voor een marathon of een andere grote fysieke prestatie geldt hetzelfde devies: opgeven! Als de medisch adviseur – na jouw toestemming – aanvullende informatie bij de fysio opvraagt komt ‘ie er gauw genoeg achter hoe het zit.

Kies voor zekerheid en meld alles

Bedenk bij al deze twijfelgevallen dat je liever zekerheid vooraf hebt dan gedoe en discussies achteraf. Daar zit je namelijk echt niet op te wachten wanneer je arbeidsongeschikt ben. Je hebt dan wel wat anders aan je hoofd en bovendien ben je dan kwetsbaar, zowel fysiek/psychisch als financieel.

Soms voelt het oneerlijk dat je zoveel medische gegevens moet verstrekken en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. Deze reacties hoorde ik herhaaldelijk: “ik leef echt heel gezond, hoor!”, “dit overkomt mij niet nogmaals want ik herken de signalen”, “met deze aandoening kan ik mijn beroep prima uitoefenen” of “waarom zou ik dan nog een verzekering afsluiten?”. Het dringende advies is om bij twijfel altijd te melden. De kans bestaat dat je alleen met een uitsluiting kunt worden verzekerd. Maar als bij een arbeidsongeschiktheidsmelding naar voren komt dat eerdere klachten niet zijn gemeld, ben je verder van huis. Mogelijke gevolgen: geen uitkering, terugbetalen eerder ontvangen uitkering, beëindiging van de verzekering en vermelding in frauderegisters. Dit hangt af van de omstandigheden. In een volgend artikel zal ik verder hierop ingaan.

Een aantal tips voor het invullen van je gezondheidsverklaring

1. Lees de vragen op de gezondheidsverklaring goed en zorgvuldig door en lees eveneens de toelichting. Op meerdere plekken wordt een rijtje klachten opgesomd ter illustratie van een bepaalde categorie, maar die lijst is meestal niet limitatief. Ook soortgelijke klachten moeten worden opgegeven.
2. Neem ruim de tijd voor het invullen en laat je niet tussendoor afleiden. Sla het formulier op en kijk er de volgende dag nog eens naar. Vaak schiet je tussendoor nog een aanvulling te binnen. Ben je helemaal klaar, verzend het formulier dan en sla het zelf ergens op. Zo kun je later – bij aanvullende vragen of een toekomstige wijziging van de verzekering – zien wat je de eerste keer had ingevuld.
3. Gebruik een groot scherm, zoals een laptop. Een telefoon is hiervoor ongeschikt, dan zie je ongetwijfeld zaken over het hoofd.
4. Maak je geen zorgen als je meerdere aandoeningen moet aankruisen. (Bijna) iedereen is weleens bij de fysio geweest. Het is best bijzonder als je als 40-jarige nog nooit iets hebt gemankeerd en nog nooit een arts hebt bezocht.
5. Ook klachten door sportblessures moet je opgeven, evenals ongelukjes tijdens het skiën.
6. Weet je de naam of het specialisme van een bepaalde behandelaar niet meer? Vul dan bijvoorbeeld ‘geen idee’ of ‘weet ik niet’ in. Op de vraag wanneer je last had van een klacht kun je best ‘ongeveer 15 jaar geleden’ of ‘basisschooltijd’ antwoorden. 
7. Vind je het moeilijk om een klacht in een bepaalde categorie in te delen? Vermeld ‘m dan aan het eind bij de ‘overige’ of ‘nog niet genoemde’ klachten. 
8. Ben je bang dat je iets vergeet? Vraag jouw dossier op bij je huisarts en gebruik dit als ‘spiekbriefje’. Het is niet de bedoeling dat je dit hele dossier instuurt! Kloppen er zaken in jouw dossier niet? Bespreek dit dan met je huisarts.
9. Bij sommige verzekeraars kun je kiezen voor een telefonische gezondheidsverklaring. Heel prettig als je onzeker bent over wat je moet invullen.
10. De beste stuurlui staan aan wal! Trek je niks aan van (goedbedoelde) adviezen van anderen, medisch geschoold of niet. Alleen jij bent verantwoordelijk voor het verstekken van volledige en juiste informatie. Bij een afwijzing van een uitkering wegens verzwijging sta jij met lege handen en kun je niet terugvallen op degenen die vonden dat iets niet noemenswaardig was.
11. Misschien heb je weleens gehoord van de schone-lei-regeling voor ex-kankerpatiënten. Deze geldt helaas alleen voor overlijdensrisicoverzekeringen en uitvaartverzekeringen. Dus (nog) niet voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen.
12. Komt er in jouw familie een erfelijke aandoening voor maar heb je die aandoening zelf niet? Dan hoef je bloedonderzoek, preventieve behandelingen en bezoeken aan artsen in verband hiermee niet op te geven. Let op: vraag je een verzekerd bedrag aan boven de vragengrens dan mag een verzekeraar wel vragen stellen over erfelijkheidsonderzoek. Vanaf 1 juli 2023 bedraagt de vragengrens € 31.851 op jaarbasis (en € 47.578 voor het eerste arbeidsongeschiktheidsjaar). De actuele bedragen vind je op https://www.vanatotzekerheid.nl/begrippen/medische-keuring. 
13. Wijzigingen in je gezondheidssituatie tijdens het acceptatieproces moet je melden. Pas als je bericht hebt ontvangen dat jouw aanvraag definitief is geaccepteerd (eventueel met een of enkele bijzondere voorwaarden) stopt de meldingsplicht.
14. Ben je opgeroepen voor een bevolkingsonderzoek – zoals een uitstrijkje – dan is het verstandig hiermee te wachten tot je aanvraag definitief is geaccepteerd. Krijg je een uitslag die erop duidt dat er iets aan de hand kan zijn, dan moet je deze informatie immers doorgeven. Heb je klachten, dan moet je die sowieso melden en is het niet raadzaam het onderzoek uit te stellen.
15. Wees je ervan bewust dat uitslagen van bodyscans, health checks of andere preventieve medische onderzoeken onder de mededelingsplicht vallen.
16. Je kunt altijd besluiten om te stoppen met het proces. Maar besef goed dat er dan ook geen verzekering tot stand komt.