Zelf heb ik geen kinderen, maar ik heb met vrouwelijke ondernemers altijd gesproken over de zwangerschapsdekking binnen een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ben je een vrouwelijke ondernemer met een kinderwens, lees dan vooral verder. Dat geldt ook voor ondernemers die adoptie overwegen.
Uitkering bij zwangerschap en bevalling
De meeste AOV’s kennen een zwangerschaps- en bevallingsuitkering (kortweg: zwangerschapsuitkering). Dit geldt voor alle AOV’s die je via Polisselect kunt afsluiten.
Zwangere ondernemers hebben ook recht op een ZEZ-uitkering via het UWV. Deze is op minimumloonniveau indien je in het voorgaande jaar aan het urencriterium voldeed. Voor startende ondernemers, DGA’s en vrouwen die een vrijwillige Ziektewetverzekering gelden afwijkende regels, die op de website van het UWV staan vermeld.
Bij schenkkringen en crowdsurance ontvang je géén schenkingen in geval van zwangerschap. En de aangekondigde verplichte AOV kent ook geen zwangerschapsuitkering vanwege de lange wachttijd. Heb je met je compagnons afspraken gemaakt over doorbetaling bij ziekte, check dan goed of er ook afspraken zijn over zwangerschapsverlof. Vaak ontbreekt dit in de afspraken, of het zorgt alsnog voor onderlinge spanningen.
Spelregels
De regels die bepalen of je recht hebt op een zwangerschapsuitkering variëren per verzekeraar. Ook de hoogte van de uitkering kan uiteenlopen. Ik zet de verschillen hieronder op een rij. Verderop staat alles in een tabel naast elkaar.
- Wanneer je al zwanger bent op de ingangsdatum, zul je geen uitkering ontvangen. Maar hoe zit het als je kort daarna zwanger raakt? De uitgerekende (vermoedelijke) bevallingsdatum moet minimaal 1 of 2 jaar na de ingangsdatum liggen. Ik noem dit de inloopperiode, het is namelijk iets anders dan de wachttijd of eigenrisicoperiode die geldt bij arbeidsongeschiktheid. Let op: je verzekering gaat pas in nadat je aanvraag is geaccepteerd. De periode van voorlopige dekking doet niet ter zake.
- Veel verzekeraars kennen alleen een zwangerschapsuitkering bij een langdurige dekking tot de afgesproken eindleeftijd, dus niet bij een korte uitkeringsduur van bijvoorbeeld 2 of 5 jaar. Ook vastekostenverzekeringen en dergelijke keren niet uit bij zwangerschap, evenals verzekeringen met een beperkte dekking (denk aan ongevallen of ernstige aandoeningen).
- De zwangerschap moet minimaal een bepaalde periode hebben geduurd, bijvoorbeeld 20 weken. Het maakt niet uit of je kindje leeft bij de geboorte.
- De zwangerschap en de uitgerekende datum toon je aan met een verklaring van een arts of verloskundige. Wanneer je de uitkering kunt aanvragen staat in de voorwaarden.
- De zwangerschap mag niet zijn ontstaan tijdens een sluimerperiode. Sluimeren betekent dat je de dekking tijdelijk stopzet (bijvoorbeeld vanwege een tijdelijk dienstverband of een sabbatical).
Hoeveel wordt er uitgekeerd en wanneer?
- De uitkering is gebaseerd op een verlofperiode van 16 weken, soms 20 weken bij een meerlingzwangerschap. Van deze periode wordt vaak de zelfgekozen wachttijd afgetrokken, maar niet alle verzekeraars doen dat. Het maakt niet uit of je daadwerkelijk verlof neemt.
- Je ontvangt de uitkering in één keer, een aantal weken voor de uitgerekende datum. Dit staat los van je werkelijke verlofperiode. Beval je eerder, dan krijg je de uitkering eerder. Een latere bevalling zorgt niet voor een langere uitkeringsduur.
- De uitkering is gebaseerd op je verzekerde bedrag. Enkele AOV-producten keren slechts een percentage daarvan uit, de meesten keren 100% uit. Verhogingen van het verzekerde bedrag tellen niet mee als deze kort voor of tijdens de zwangerschap zijn aangevraagd. Verhogingen door automatische indexering van het verzekerde bedrag tellen wel mee.
- De uitkering geldt per zwangerschap, niet per kind. Een tweeling levert dus geen dubbele uitkering op!
- Ben je arbeidsongeschiktheid en heb je ook recht op een zwangerschapsuitkering? Dan ontvang je maximaal 100% van het verzekerde bedrag. De wachttijd wordt niet nogmaals toegepast. Ontvang je een gedeeltelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering, dan wordt deze tijdelijk aangevuld tot 100%. Om precies te zijn: de arbeidsongeschiktheidsuitkering wordt tijdelijk vervangen door de zwangerschapsuitkering. Verderop leg ik uit waarom dat belangrijk is.
Indien je na afloop van de zwangerschapsuitkering nog steeds (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt bent, hervat de arbeidsongeschiktheidsuitkering weer. Het maakt hierbij niet uit of jouw arbeidsongeschiktheid samenhangt met de zwangerschap c.q. bevalling of door iets heel anders wordt veroorzaakt, zoals een ongeluk, ziekte of blessure. De bij punt 1 beschreven inloopperiode wordt niet toegepast bij zwangerschapsgerelateerde arbeidsongeschiktheid. Jouw zelfgekozen wachttijd natuurlijk wel.
De verschillen in de voorwaarden van de verzekeringen die je via Polisselect kunt afsluiten heb ik op een rijtje gezet:
| Verzekeraar en productnaam | a.s.r.: Flexibele AOV | Movir: Momentum Sommen AOV | TAF: GoedGezekerd AOV |
|---|---|---|---|
| Naam en versie van de voorwaarden | Flexibele AOV model 222 | versie MM SOMMEN AOV 2022/1 | versie QL GG 06-2020 |
| Inloopperiode | 1 jaar | 1 jaar | 2 jaar |
| Minimale zwangerschapsduur | 20 weken | 20 weken | 26 weken |
| Sluimeren (dekking tijdelijk stopzetten) | Geen uitkering als dekking in voorafgaande jaar tijdelijk is stopgezet | Afhankelijk van het type sluimerdekking | Geen uitkering indien zwangerschap is ontstaan gedurende tijdelijke stopzetting |
| Zwangerschapsuitkering bij verkorte uitkeringsduur? | Nee | Nee | Ja |
| Wachttijd in mindering gebracht op uitkering? | Ja, wachttijd die gold 1 jaar voor uitgerekende datum | Ja, wachttijd die gold 1 jaar voor uitgerekende datum | Nee |
| Op welk bedrag wordt de uitkering gebaseerd? | 100% van verzekerde bedrag (eerstejaarsdekking, rubriek A) 1 jaar voor uitgerekende datum | 100% van verzekerde bedrag 1 jaar voor uitgerekende datum | 100% van verzekerde bedrag 2 jaar voor uitgerekende datum |
| Op hoeveel weken is uitkering gebaseerd? | 16 weken (meerling: 20) minus wachttijd | 16 weken minus wachttijd | 16 weken zonder aftrek wachttijd |
| Wanneer ontvang je uitkering? | 4-6 weken (naar keuze) voor uitgerekende datum, ook als je eerder bevalt. | 6 weken voor uitgerekende datum of eerder (als je eerder bevalt) | 6 weken voor uitgerekende datum of eerder (als je eerder bevalt) |
| a.s.r. AOV afsluiten | Movir AOV afsluiten | TAF AOV afsluiten |
Waarom is het verschil tussen een arbeidsongeschiktheidsuitkering en een zwangerschapsuitkering zo belangrijk?
Over een arbeidsongeschiktheidsuitkering betaal je inkomstenbelasting, maar over een zwangerschapsuitkering niet! Die laatste is immers geen periodieke uitkering vanwege arbeidsongeschiktheid. De verzekeraar maakt de uitkering zonder inhoudingen naar jou over. “Bruto = netto” zou je kunnen zeggen. Wanneer je zowel arbeidsongeschikt als zwanger (of net bevallen) bent, ontvang je dus liever een zwangerschapsuitkering dan een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Voor de verzekeraar maakt het niet uit, maar voor jou wel.
De zwangerschapsuitkering is dus een zeer aantrekkelijk onderdeel van een AOV! Maar… let op:
- Niet alle ondernemers, boekhouders en accountants weten dit. Ik heb helaas meer dan eens gezien dat een zwangerschapsuitkering wel in de aangifte inkomstenbelasting werd vermeld. Mijn advies was altijd om dit te (laten) corrigeren.
- De ZEZ-uitkering van het UWV wordt wel belast, deze hoort dus wel in je IB-aangifte thuis. Misschien komt hier de verwarring vandaan?
- Sluit een AOV altijd privé af, niet op naam van je bedrijf. Want de zwangerschapsuitkering wordt overgemaakt naar de verzekeringnemer. En hoe krijg jij vervolgens de uitkering zonder inhoudingen uit je bedrijf op je privérekening?
Rekenvoorbeeld
Twee 30-jarige tekstschrijvers sluiten een AOV af voor € 36.500 per jaar (ofwel € 100 per dag) op basis van beroepsarbeidsongeschiktheid, CBS-index, tot 68 jaar. Yara kiest voor een wachttijd van 30 dagen en Sabine kiest voor 90 dagen.
| Yara | Sabine | Verschil | |
|---|---|---|---|
| Wachttijd | 30 dagen | 90 dagen | 60 dagen |
| Bruto jaarpremie | € 1.984 | € 1.601 | € 383 |
| Uitkeringsdagen (16 weken -/- wachttijd) | 82 (= 16 x 7 – 30) | 22 (= 16 x 7 – 90) | 60 |
| Netto uitkering bij zwangerschap | € 8.200 | € 2.200 | € 6.000 |
Dit voorbeeld maakt duidelijk dat Yara haar extra premie dubbel en dwars terugverdient! Ook als het enkele jaren duurt voordat ze zwanger raakt.
Wacht niet te lang!
Denk niet: ik wacht wel met het aanvragen van een AOV tot ik zwanger wil worden. Hetzelfde advies geldt voor vrouwen die al een AOV hebben maar hun verzekerde bedrag willen verhogen of de wachttijd willen verkorten. Niet iedere zwangerschap is gepland. En als ondernemer heb je genoeg aan je hoofd… een AOV aanvragen of aanpassen is niet het eerste waar je aan denkt als de wens tot gezinsuitbreiding concreet wordt. Hou er rekening mee dat het acceptatietraject lang kan duren. Helaas heb ik meerdere keren meegemaakt dat een onderneemster nét een blessure had of een gebroken pols, waardoor de aanvraag of het wijzigingsverzoek niet snel kon worden geaccepteerd. Ik herinner mij hilarische gesprekken met een seksuologe (partner: gynaecoloog) die heel graag snel zwanger wilde worden, maar ook een mooie uitkering wenste te ontvangen. Een relatief onbenullige aandoening zorgde voor veel vertraging. Wekelijks bespraken we de situatie, waarbij de mededeling dat ze nog niet zwanger was zowel slecht als goed nieuws was. Gelukkig kon ik haar uiteindelijk tweemaal feliciteren: eerst met de acceptatie van haar AOV-aanvraag en een aantal maanden later met haar zwangerschap.
Uitkering bij adoptie
Steeds meer verzekeraars kennen ook een uitkering bij adoptie. Deze geldt voor zowel vaders als moeders. Deze uitkering is eveneens onbelast, maar wel een stuk lager dan de zwangerschapsuitkering. Ben je arbeidsongeschikt op het adoptiemoment? Net als bij zwangerschap wordt de (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheidsuitkering dan tijdelijk vervangen door de adoptie-uitkering.
Je vraagt de uitkering aan op basis van een officiële adoptieverklaring waaruit blijkt dat je adoptie-ouder bent, met vermelding van de adoptiedatum. In de voorwaarden staat wanneer je de uitkering kunt aanvragen.
Het zal jullie niet verbazen dat de voorwaarden ook op dit punt uiteenlopen. Dat zie je in onderstaand overzicht.
| Verzekeraar en productnaam | a.s.r.: Flexibele AOV | Movir: Momentum Sommen AOV | TAF: GoedGezekerd AOV |
|---|---|---|---|
| Naam en versie van de voorwaarden | Flexibele AOV model 222 | MM SOMMEN AOV 2022/1 | QL GG 06-2020 |
| Inloopperiode | Adoptiedatum minimaal 1 jaar na ingangsdatum | Geen | Adoptiedatum minimaal 2 jaar na ingangsdatum |
| Eisen m.b.t. wachttijd | Maximaal 90 dagen | Geen | Geen |
| Uitkering | 30 x dagbedrag, wachttijd niet in mindering | 30 x dagbedrag, wachttijd niet in mindering | 2 x maandbedrag |
| Overig | Eenmalig tijdens looptijd verzekering | ||
| a.s.r. AOV afsluiten | Movir AOV afsluiten | TAF AOV afsluiten |
Tot slot
Ook al gaat het ouderschap niet altijd over rozen, iedere ouder benadrukt: “Maar je krijgt er zóveel voor terug!” Gelukkig kan ik hetzelfde opmerken over een AOV met een goede zwangerschapsdekking.
