Er komt er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV), ook wel bekend als de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ). Deze regeling moet ervoor zorgen dat alle zelfstandigen verzekerd zijn van een minimaal inkomen bij langdurige ziekte of een ongeval. Maar wat houdt deze verplichting precies in, wat gaat het kosten en welke keuzes heb je als ondernemer? In dit blog zetten we alles wat je moet weten over de verplichte AOV.
1. Waarom komt er een verplichte AOV?
De overheid ziet dat veel zelfstandige ondernemers bij langdurige arbeidsongeschiktheid geen of een onvoldoende inkomen hebben. Daarom wordt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) ingevoerd:
- Het doel is dat iedere zelfstandige een financieel vangnet krijgt als hij of zij ziek wordt of een ongeval krijgt.
- De overheid wil voorkomen dat de kosten en risico’s van arbeidsongeschiktheid bij zelfstandigen volledig afgewenteld worden op de samenleving.
- Ook wil men ongewenste concurrentie tussen werknemers en zelfstandigen (en tussen zelfstandigen onderling) tegengaan.
2. Voor wie geldt de verplichte AOV?
Volgens de huidige conceptversie van het wetsvoorstel geldt de regeling voor zelfstandige ondernemers die winst uit onderneming hebben en dus aangemerkt worden als IB-ondernemer. Bijvoorbeeld:
- Eenmasnzaken
- Vennootschap onder Firma (VOF)
- Maatschappen
Niet onder de regeling vallen:
- Meewerkende partners
- Directeur-grootaandeelhouders (DGA’s)
- Resultaatgenieters (die inkomsten ‘resultaat uit overige werkzaamheden’ hebben).
- Personen die winst als medegerechtigde genieten, zonder dat zij per se arbeid verrichten.
Kort samengevat: als je ondernemer bent met winst uit onderneming volgens de Wet inkomstenbelasting, dan kan de verplichte AOV zeker op jou van toepassing zijn.
3. Hoe ziet de regeling eruit?
De kernpunten van de huidige conceptversie zijn onder andere:
- De uitkering bij arbeidsongeschiktheid bedraagt 70% van de winst uit onderneming vóór de arbeidsongeschiktheid, met een maximum van het wettelijk minimumloon.
- Er geldt een wachttijd (eigen risicotermijn) van 104 weken (~2 jaar) voordat sprake kan zijn van uitkering.
- Voor de toets of je recht hebt op uitkering geldt dat je nog niet in staat moet zijn met algemeen geaccepteerd werk minimaal het wettelijk minimumloon per maand te verdienen. Is dat wel mogelijk, dan is er geen uitkering.
- De looptijd is tot de AOW-leeftijd.
- Uitvoerende rollen: UWV bepaalt of je arbeidsongeschikt bent, en Belastingdienst int de premie.
4. Wat kost de verplichte AOV?
- De premie wordt naar verwachting gesteld op ongeveer 5,4% van de winst uit onderneming.
- De premiegrondslag is vastgesteld op maximaal 143% (of 142,86%) van het wettelijk minimumloon.
- Rekenvoorbeeld: op het minimumloon van 1 juli 2025 komt dit neer op circa € 171 bruto per maand.
5. Wat als ik al een AOV heb?
Als je al een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebt afgesloten, dan is er mogelijk een vrijstelling voor de verplichte AOV mogelijk—mits jouw huidige verzekering voldoet aan bepaalde eisen. Onder de voorwaarden vallen bijvoorbeeld:
- De eindleeftijd van de verzekering moet minstens 55 jaar zijn.
- De wachttijd mag maximaal 2 jaar zijn.
- De verzekering dient te staan op jouw naam als verzekerde, niet op dat van je onderneming.
Lees zorgvuldig of jouw huidige polis voldoet aan de voorwaarden om vrijstelling te kunnen verkrijgen.
6. Waarom juist nu in actie komen?
Er zijn meerdere argumenten om niet te wachten met actie:
- Financieel vangnet vóór invoering: Totdat de wet daadwerkelijk ingaat (verwachting is 2030 of 2031) is er voor veel ondernemers nog geen automatische dekking. Sluit je nu al een AOV af, dan ben je al beschermd.
- Meer keuzevrijheid: Een poliswaak afgesloten vóór de invoering biedt vaak ruimere keuzemogelijkheden (kortere wachttijd, hoger verzekerd bedrag) dan wat straks de standaard is.
- Beroepsarbeidsongeschiktheid verzekeren: De verplichte variant kijkt of je nog minstens het minimumloon kunt verdienen met ander werk — ook al kun je jouw eigen beroep niet meer uitoefenen. Met een reguliere AOV bij een verzekeraar kun je verzekeren dat je uitkering ontvangt op basis van het niet meer kunnen uitvoeren van je eigen beroep.
- Wellicht wachttijden vermijden: Na invoering zullen veel ondernemers zich moeten aanmelden; daardoor kunnen wachttijden ontstaan bij polisaanvragen. Vroegtijdig afsluiten kan dit risico verkleinen.
Kortom: je hebt nu nog veel vrijheden om tot jouw ideale AOV te komen. De kwaliteit van van de door ons aangeboden AOV verzkeraars ligt vele malen hoger dan de verplichte AOV die het UWV straks gaat bieden.
Wat is de peildatum en waarom is hij zo belangrijk?
De peildatum is een cruciaal moment in de ontwikkeling van de Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) / verplichte Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Deze datum wordt door de overheid vastgesteld en bepaalt welke ondernemers onder de overgangsregeling (ook wel „eerbiedigende werking”) vallen en welke straks te maken krijgen met de strengere eisen van de opt-out-regeling of de publieke basisverzekering.
Wat houdt de peildatum precies in?
- Het is de datum waarop beoordeeld wordt of jouw bestaande of nieuw af te sluiten AOV-verzekering voldoet aan de bronvoorwaarden om gebruik te mogen maken van het overgangsrecht.
- Een verzekering die geldt vóór de peildatum kan onder versoepelde voorwaarden worden geaccepteerd; een verzekering die ingaat ná de peildatum komt onder de opt-out of verplichte basisregeling te vallen, met zwaardere eisen.
- De exacte peildatum is nog niet definitief bekendgemaakt. Veel adviseurs verwachten dat deze datum “kort” na definitieve bekendmaking van het wetsvoorstel komt.
Waarom is de peildatum van groot belang?
- Behouden van je huidige verzekering onder soepelere voorwaarden
Als je vóór de peildatum een AOV hebt of afsluit die voldoet aan de gestelde eisen, dan kun je gebruikmaken van de overgangsregeling. Dat betekent dat je niet verplicht wordt deel te nemen aan de publieke basisverzekering onder de BAZ. Je behoudt zo meer keuzevrijheid in dekking, wachttijd en polisvoorwaarden. - Strengere eisen ná de peildatum
Sluit je pas na de peildatum een AOV af of voldoet je huidige verzekeringspolis niet aan de voorwaarden vóór die datum, dan gelden fors striktere voorwaarden. Denk aan: een langere wachttijd, geen medische uitsluitingen, verplicht lopende tot de AOW-leeftijd, etc. - Keuzevrijheid nu versus standaardregeling straks
Vooraf handelen betekent dat je je verzekering nu zelf kunt bepalen — de dekking, voorwaarden, premie — vóórdat straks iedereen grotendeels dezelfde standaard verzekering krijgt via de publieke regeling. Wachten kan je beperken in mogelijkheden of leiden tot hogere kosten. - Risico op gemiste deadline
Omdat de peildatum kort van tevoren wordt vastgesteld en de markt (verzekeraars, adviseurs) al waarschuwt dat er weinig tijd kan zijn tussen aankondiging en ingangsdatum, geldt: wie wacht, loopt kans te laat te zijn.
Waarom nú actie ondernemen?
Omdat je vóór de peildatum moet zorgen dat jouw AOV-polis actief is en voldoet aan de voorwaarden om onder de overgangsregeling te vallen.
- Omdat het niet zeker is wanneer de peildatum definitief wordt vastgesteld — mogelijk al in 2025 of 2026 — en uitstellen betekent risico lopen op minder gunstige voorwaarden.
- Omdat de verplichte regeling (BAZ) pas later ingaat (verwachting 2030 of later), maar de peildatum nu al relevant is voor je toekomstige positie.
Kernboodschap
De peildatum is dus hét moment waarop wordt vastgesteld of je slimmer vooraf kunt handelen en zodoende onder betere voorwaarden verzekerd bent. Zorg dat je vóór die datum een AOV-polis hebt die voldoet aan de eisen — dan sta je sterker. Wacht je tot ná die datum, dan is de kans groot dat je beperkt bent in keuzevrijheid en geconfronteerd wordt met standaardregelingen die minder maatwerk bieden.
8. Samenvatting & oproep tot actie
Samenvattend: een verplichte AOV via de wet BAZ komt eraan en geldt straks voor zelfstandigen met winst uit onderneming. De uitkering is 70% van de winst, met een maximum van het minimumloon; de premie circa 5,4% van de winst; wachttijd ~2 jaar. Heb je al een passende AOV, dan kun je mogelijk vrijstelling krijgen.
Belangrijk: wacht niet op de wetsinvoering: de eerste datum ligt rond 2030/2031, maar de tijd tikt — sluit nú een passende AOV af. Daarmee creëer je een vangnet, behoud je keuzevrijheid en verlaag je het risico op onverzekerd zijn.
Neem contact op met je financieel adviseur of verzekeringsexpert om je huidige situatie door te nemen en te kijken of je al verzekerd bent of snel in actie moet komen.
Veel gestelde vragen over de verplichte AOV.
Hieronder de vragen die ondernemers vaak hebben, met heldere antwoorden.
Je moet nog niet direct omdat de definitieve wetgeving nog moet worden ingevoerd.
Echter: ja, het is zeer verstandig om nu al actie te ondernemen — want als je vóór de peildatum een passende verzekering hebt, kun je onder de overgangsregeling vallen en behouden wat je zelf hebt geregeld.
De peildatum is het moment waarop wordt vastgesteld of jouw bestaande of nieuw af te sluiten verzekering valt onder het overgangsrecht of dat je straks onder strengere regels valt. Na die datum worden de regels voor vrijstelling (opt-out) strenger.
Als je al een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebt die voldoet aan de voorwaarden vóór de peildatum, kun je waarschijnlijk vrijstelling krijgen van de publieke verplichte regeling via het overgangsrecht.
Let op: jouw polis moet aan de voorwaarden voldoen (o.a. eindleeftijd, wachttijd) om onder dat recht te vallen.
- De premie wordt circa 5,4% van je winst uit onderneming, met een maximum van ongeveer €171 per maand.
- De uitkering bij arbeidsongeschiktheid is maximaal het minimumloon, en alleen als je niet meer in staat bent om met algemeen geaccepteerd werk het minimumloon te verdienen.
-
Je kunt kiezen om vóór de peildatum een particuliere AOV af te sluiten die voldoet aan de eisen van de overgangsregeling. Zo behoud je mogelijk de vrijheid om je verzekering zelf in te richten.
-
Als je na de peildatum pas begint, geldt de opt-out met strengere voorwaarden of je doet mee aan de publieke regeling.
-
Zorg dat de wachttijd niet te lang is (maximaal 1–2 jaar) zodat je in aanmerking komt voor overgangsrecht.
-
Controleer of de eindleeftijd van de verzekering voldoende is (bijvoorbeeld tot minimaal 55 jaar of AOW-leeftijd).
Dan loop je het risico dat je straks onder minder gunstige voorwaarden valt, of dat je keuzemogelijkheden mist. Ook kan het zijn dat je premie of voorwaarden minder flexibel zijn.
